Jeden dzień z życia Frania (dłuuugie)

Od powrotu z turnusu Franek nie może dojść do siebie. Do tego stopnia, że wczoraj zaczęliśmy rozważać odwołanie naszego wyjazdu nad morze. Terapeutka prowadząca Frania, p. Monika, powiedziała nam wczoraj, abyśmy nie rezygnowali, że jeszcze trochę i ogarniemy sytuację. Spytałam, czy może wyjazd na turnus był złą decyzją. Usłyszałam, że wręcz przeciwnie. Wywołał on tylko coś, co i tak musiało nastąpić i lepiej, że ta sytuacja nastąpiła teraz a nie dwa-trzy lata później, bo wtedy byłoby naprawdę ciężko. Jego strach to po prostu obrona schematów, które dają mu poczucie bezpieczeństwa. 
Wiemy, że autyzm to ciągła huśtawka, wieczne progresy i regresy. Franula ostatnio taki ciężki czas miał jakieś pół roku temu po szpitalu - p. Monika mi to przypomniała. Ja już nie pamiętam nic. Kompletnie nic. Nie wiem, czy to jakiś mechanizm obronny?

Ciężko normalnie funkcjonować, gdy dziecko na przykład nie chce wychodzić z domu, gdy każdy podmuch wiatru wywołuje panikę (i wiele innych "drobiazgów"). Tak, Franio rozumie wszystko, Natka dziś zrobiła mu nawet wykład z geografii - jak się obraca ziemia, dlaczego pada deszcz, jak wieją wiatry; my z małym od dłuższego czasu rozpracowujemy zjawiska pogodowe (tylko trudno wytłumaczyć Krasnalowi, że zorzy polarnej w Polsce nie uświadczy). W każdym razie teoria teorią, ale praktyka praktyką. 
Schematy.

Jak pomóc Frankowi przełamać schemat dający mu poczucie bezpieczeństwa?
Jak to zrobić nie pozbawiając go gruntu pod nogami i właśnie, paradoksalnie, nie odbierając mu owego poczucia bezpieczeństwa? 
Musieliśmy przede wszystkim wrócić do bardzo szczegółowych planów aktywności. Tak szczegółowych, jakie stosujemy chyba tylko na turnusach.

Konkrety:
Wyjście na spacer przedwczoraj, po długich dłuuuugich pertraktacjach, tłumaczeniu, że wiatr "wieje na jedyneczkę". Udało się wyjść przed dom. Płacz, bo podmuch wiatru. Tłumaczymy, objaśniamy, rysujemy (najlepiej Franiowi zrozumieć takie zależności, gdy ma je zobrazowane), krzyk i walenie piąstkami w drzwi domu. Mieliśmy tylko w głowie, że musimy zrobić choć kilka kroków, nie możemy odpuszczać tego punktu, bo w tym momencie wszytko szlag trafi - Frankowa omnipotencja rozbucha się do granic możliwości i będziemy nadal brnęli w ślepą uliczkę. Bo jaka jest rola planu, który w rzeczywistości planem nie jest?Udało się nam odejść kawałeczek od domu, potem znowu krzyk, bo wiatr zawiał, powrót do domu. W domu krzyk itd. Kanał krótko mówiąc.
Nie widzieliśmy już nawet najbledszego światełka w tym tunelu. Pani Monika powiedziała, żebyśmy nie rezygnowali, abyśmy przygotowali na dziś plan aktywności dając Frankowi przynajmniej przy kilku czynnościach możliwość wyboru. Np. po śniadaniu po dwa piktosy do wyboru - czy chcesz czytać książeczki czy bawić się autkami itd. Ale w planie MUSI się znaleźć wyjście na dwór - niech Franek choćby wyjdzie przed drzwi i przyniesie do domu z trawnika 3 listki. A następnego dnia cztery, kolejnego pięć itd.

Przygotowałam Frankowi bodaj z 35-40 piktosów z różnymi czynnościami, aby zaplanował sobie czas pomiędzy posiłkami. Oczywiście od razu odłożył na bok wszystkie czynności na świeżym powietrzu. Potem ja wybrałam 'spacer' i ustawiłam go po południu wyjaśniając przy okazji, że ma wyjść tylko po 3 listki, przed południem zaś umieściłam 'auto' + 'plac zabaw'.
Utrzymanie na planie piktogramu 'spacer' kosztowało nas sporo wysiłku i tłumaczenia (tylko trzy listki przyniesiesz). Nie wiem już, ile razy w ciągu dnia Krasnal podchodził do planu i próbował oderwać ten piktos.
W domu było ok. Przed południem pojechaliśmy do miasta ('auto' + 'plac zabaw'). Z wyjściem z domu nie było problemu, bo przecież dwa kroki za drzwiami stoi auto. Zaparkowaliśmy w centrum.
- Franiu, wysiadamy i idziemy na plac zabaw.
- Nie!
Krzyk i płacz.
- Nie rozumiemy cię./ Dlaczego? / Spokojnie / Plan / Narysujemy ..itd itd
Jedna myśl w głowie - musimy zrealizować wyjście z auta. W głowie miałam tylko słowa p. Moniki. Widziałam, że mały nie wyjdzie za Chiny Ludowe. Powiedziałam więc, że jeśli nie chce iść na plac zabaw, to ma przynieść trzy listki spod drzewa obok auta. Zgodził się. To byłą szybka akcja i ekspresowy powrót. Ja już się poddałam, nie sądziłam, że uda się przekonać Franka do dłuższego wyjścia z samochodu. Pertraktacje zaczął tata. Pominę już opis tłumaczeń, wyjaśniania, przekonywania i rekcji Franka. W końcu zgodził się wyjść, aby pójść na lody. Dał radę. Pot nam się lał po plecach, ale też daliśmy radę.
Powrót do domu.

W domu masakra masakr. Zapewne odreagowywał ten wypad na lody. Krótko przed 16 Franio uspokoił się. Nadszedł czas na kolejny punkt programu. Na samą myśl robiło mi się słabo... Pokazałam Krasnalowi piktos 'spacer'. I się zaczęło. Znowu tłumaczenie, że trzy listki i powrót itd. Tu krótkie wyjaśnienie - Franek ani razu jeszcze nie wyszedł w tym roku do ogródka. Jakby ziemia go tam w stopy paliła. Teraz wiemy, że to też schemat. To wyjście było więc dla Krasnala podwójnie trudne, bo 1. wiatr, 2. ogródek. Dwa schematy na raz. Proces zejścia na dół i podejścia do drzwi trwał z 20 minut. W końcu trzy listki zmieniłam na trzy trawki (bo bliżej).  Mały szybko wybiegł na trawę, zerwał trzy źdźbła trawy i pędem wrócił do domu. Stanął w drzwiach jakby zdziwiony tym, że przeżył tę eskapadę. Ja siadłam na kostce i zaczęłam się bawić przygotowanymi wcześniej autami i usypaną górką piasku. Po chwili dołączył do mnie pan mąż i zaczął zamiatać oczywiście głośno mówiąc jaka to super czynność. Zaproponował Frankowi, aby wziął mniejszą zmiotkę i pomógł mu (Bo bez ciebie sam nie dam rady, Franiu!). WYSZEDŁ!!!!!! A jak wyszedł to i zaczął się bawić w piasku a po godzinie odważył się wyjść na trawę... Patrzyliśmy na to jak na cud.. Nieśmiało zaproponowałam rodzince grilla. Pierwszego w tym roku. Szybka akcja i grill rozpalony. Franek w międzyczasie dopadł węża ogrodowego i zaczął podlewać trawę. Natka siedziała przy stole, patrzyła na to wszystko, jak na sceny z życia innej rodziny. W pewnym momencie powiedziała tylko:
- Jezu, jest tak normalnie, że to aż nienormalne.
I to najlepsze podsumowanie tego popołudnia.
Franc wytrzymał do godz. 20. Wygonił go deszcz i zmęczenie. W tym roku jeszcze chyba nie był tak długo na dworze. Gdy tata spytał go podczas kąpieli, czy jutro też pójdzie bawić się w piasku, usłyszał tylko zdecydowane NIE :)
Nie wiem więc, jaki będzie jutrzejszy dzień. Zobaczymy. 
Dziś Franc zafundował nam całą gamę emocji - od zwątpienia, poprzez bezradność aż po radość graniczącą z euforią.

Ps. Na dworze tylko bez czapki. Bo przecież wiatr ją może porwać.